ΑΥΓΟΜΑΧΙΕΣ ΚΑΙ "ΤΟΥ ΘΩΜΑ ΣΑ ΤΑΦΙΑ" ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΚΑΒΑΛΑ.

       8ες ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΑΥΓΟΜΑΧΙΕΣ ΤΟΥ ΣΠΟΣ ΣΤΗ ΛΕΥΚΗ

   Είναι συνηθισμένο τις ημέρες μετά το Πάσχα να διοργανώνονται ιδιαίτερα από ποντιακούς συλλόγους, οι καθιερωμένες αυγομαχίες. Πρόκειται για ένα έθιμο που κατάγεται από τις πατρίδες του ποντιακού ελληνισμού. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1922, οι πρόσφυγες έφεραν μαζί τους το έθιμο που αναπτύχθηκε ευρύτατα και διαδόθηκε γρήγορα πιθανότατα λόγω του διαγωνιστικού του χαρακτήρα. Μάλιστα υπάρχει και μια χαρακτηριστική παροιμία που λέει «όταν έχει κακοκαιρία, αν δεν πέσει του Χριστιανού το τσόφλι στη γη δεν ανοίγει ο καιρός.

   Αυτό το έθιμο αναβίωσε χθες στην Λεύκη της Καβάλας από τον Σύνδεσμο Ποντιακών Σωματείων ΑΜΘ (ΣΠΟΣ) της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδας και τον Πολιτιστικό, Αθλητικό Σύλλογο Ποντίων Νέας Καρβάλης και Λεύκης στις «8^ες περιφερειακές αυγομαχίες». Είκοσι αυγομάχοι από όλη την περιφέρεια, με πλειοψηφούντες από τον Ξηροπόταμο Δράμας, δήλωσαν συμμετοχή με 30 αυγά ο καθένας που δεν ήταν βαμμένα, γιατί όπως σημείωσε και η πρόεδρος του ΣΠΟΣ Χρύσα Μαυρίδου, επιθυμούσαν να δώσουν απόλυτη διαύγεια και διαφάνεια στη διαδικασία. Τα αυγά ελέγχθηκαν από επιτροπή μια και πρέπει να είναι μόνο κότας και ξεκίνησε η αυγομαχία. Ο κάθε αυγομάχος έκανε έναν κύκλο και τσούγκριζε αυγά με της άλλους αυγομάχους. Τα σπασμένα αυγά απομακρύνονταν και τελικός νικητής αναδείχτηκε αυτός που έμεινε μόνο με ένα αυγό. 

   Τα μυστικά για γερά αυγά είναι πολλά. Κάποιοι ταΐζουν τις κότες τους μαζί με τις κλασικές τροφές και μαρμαρόσκονη για να έχουν τα αυγά «γερό τσόφλι». Κάποιοι άλλοι τα βράζουν με αλάτι, κάποιοι άλλοι τα βάζουν με την μύτη στο αλάτι για κάποιες μέρες και μετά τα βράζουν. Υπάρχουν και άλλοι που δεν λένε τα μυστικά τους. Οι καλοί οι αυγομάχοι μαζεύουν εκατοντάδες αυγά για να διαλέξουν ποια θα είναι αυτά που θα τσουγκρίσουν. Τώρα το μυστικό για να βρεθεί το πιο γερό αυγό, είναι η δοκιμή που γίνεται στα δόντια. Δηλαδή τσουγκρίζουμε τα αυγά στα δόντια και από τον ήχο που βγάζει το αυγό καταλαβαίνουν πόσο γερά είναι. Λένε πως όσο πιο λεπτός και διαπεραστικός είναι ο ήχος αυτός, τόσο πιο γερό είναι το αυγό. 

   Όπως τόνισε σε δηλώσεις της η κ. Μαυρίδου, το προεδρείο του Συνδέσμου αποφάσισε ότι φέτος θα πρέπει τα μέλη του να συμμετάσχουν και αυτοί, δίνοντας το παράδειγμα, για αυτό και η ίδια ως πρόεδρος του συνδέσμου, συμμετείχε στην αυγομαχία  μαζί με άλλους Θρυλοριώτες.

 Παράλληλα τα μέλη του συλλόγου της Λεύκης ετοίμασαν ένα ποντιακό πρόγραμμα ενώ φίλεψαν τους συμμετέχοντες με νοστιμότατο «Τανομένον Σορβάν». Το δρώμενο πραγματοποιήθηκε στον προαύλιο χώρο του Δημοτικού Σχολείου της Λεύκης Καβάλας όπου έχει πλέον την έδρα του σύλλογος Ποντίων Λεύκης – Νέας Καρβάλης. 

   Παρόντες από επισήμους ο δημοτικός σύμβουλος Ανέστης Συγγιρίδης, ο πρόεδρος του ΤΕΕ-ΑΜ Λάζαρος Βασιλειάδης, ο πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου Καρβάλης Κυριάκος Χριστοφορίδης και αρκετός κόσμος. Τελικός νικητής αναδείχτηκε ένας από τους καλύτερους αυγομάχους της περιοχής μας με πολλές συμμετοχές και νίκες, ο πάτερ Βασίλης από την Δράμα. 

       ΤΟΥ ΘΩΜΑ ΣΑ ΤΑΦΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΚΑΡΒΑΛΗ 

   Χαρούμενη και πανηγυρική μέρα για τους Πόντιους αλλά και στους αγαπημένους τους νεκρούς, είναι η Κυριακή του Θωμά. Τα αγαπημένα τους πρόσωπα που χάθηκαν αυτή την ημέρα είναι μαζί τους, ανάμεσά τους. Γιατί όπως λένε, ξαναζωντανεύουνε με την Άνοιξη, γι' αυτό, τρώνε και πίνουνε,  γύρω στα μνήματα. Πάνω στους τάφους γιορτάζουν μαζί με τις ψυχές για να δείξουν ότι δεν τους ξεχνάνε, ότι δεν φοβούνται τον θάνατο. Ούτε ένα δάκρυ δε στάζει αυτή τη μέρα, γιατί είναι αναστάσιμη κι όχι πονεμένη θύμηση. Οι οικογένειες ανταλλάσουν μεταξύ τους τρόφιμα και κερνούν η μια την άλλη κόκκινο κρασί, που συμβολίζει το αίμα του Χριστού, ενώ σύμφωνα με την παράδοση, όσο περισσότερος κόσμος περάσει από έναν τάφο, τόσο καλύτερα για τον νεκρό που κείτεται σ' αυτόν.

   «Την Ημέρα Μνήμης των Νεκρών» ή «του Θωμά σα Ταφία» όπως λέγεται στην ποντιακή διάλεκτο, γιόρτασαν για άλλη μια χρονιά οι ομογενείς Πόντιοι από την πρώην Σοβιετική Ένωση που κατοικούν στην περιοχή μας. Με τον τρόπο αυτό τήρησαν ένα έθιμο που έφεραν τόσο από τον Πόντο, όσο και από τους τόπους που πήγαν πριν έρθουν στην Ελλάδα. Χθες λοιπόν, Κυριακή του Θωμά αμέσως μετά την θεία λειτουργία, επισκέφτηκαν ομαδικά τα νεκροταφεία όπου έχουν θάψει τους νεκρούς τους και «συνέφαγαν μαζί τους», όπως χαρακτηριστικά δήλωναν. Για ακόμη μια χρονιά τους  συναντήσαμε στο νεκροταφείο της Νέας Καρβάλης, όπου μαζεμένοι κατά οικογένειες, βρήκαν την ευκαιρία να βρεθούν όλοι μαζί και να ανταλλάξουν συν τοις άλλοις ευχές για το Πάσχα. 

   «Είναι ένα πολύ παλιό έθιμο, ένα καθήκον που πρέπει να κάνουμε κάθε χρόνο, δήλωσε ο πρόεδρος του συλλόγου Ποντίων από την πρώην Σοβιετική Ένωση «Η Ποντιακή Φλόγα» Γιάννης Ασλανίδης. Όταν στην Πατρίδα και μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης απαγόρεψαν τους Πόντιους Χριστιανούς της Προποντίδας να πηγαίνουν ακόμη και στα νεκροταφεία, οι πρόγονοί μας ζήτησαν έστω και μια μέρα να μπορούν να επισκέπτονται τους νεκρούς τους. Πράγματι τους εδόθη μια μέρα κι αυτοί διάλεξαν την Κυριακή του Θωμά. Μ’ αυτή την κίνηση επιβεβαιώνεται η Ανάσταση του Κυρίου. Από τότε και μέχρι σήμερα τηρούμε αυτό το έθιμο, το οποίο τηρούσαμε και στην πρώην Σοβιετική Ένωση. Μάλιστα αναγκάσαμε και τους Σοβιετικούς να γιορτάζουν μαζί μας, παρά την απαγόρευση που υπήρχε, αφού έλεγαν πως το έθιμο δεν ήταν κομουνιστικό».

   Τι δεν είχαν τα τραπεζάκια που στήθηκαν. Πολλές ποντιακές λιχουδιές και πίτες, φαγητά φερμένα από πάππου προς πάππο και όλα αυτά συνοδευόμενα φυσικά με κρασί και τσίπουρο. Χατσαπούρια, μπλίνζικα, καβουρμά, πρασοτήγανα, θωμαροτήγανα, σαρμαδάκια, πισία, χαλαντίς, ρουλέτ ήταν μερικά από τα εδέσματα που δοκιμάσαμε και ήταν νοστιμότατα. Πασχαλινά αυγά τοποθετήθηκαν και στους τάφους για τους νεκρούς συγγενείς. Και δεν άκουγες κλάματα, αλλά γέλια και τραγούδια, αφού η μέρα αυτή συμβολίζει την Ανάσταση κι όχι το πένθος. Συμβολίζει την συνέχιση της ζωής μετά τον θάνατο. Από το 1991 κάθε χρόνο τηρούν αυτό το έθιμο, όπως μας διαβεβαίωσε ο κ. Ασλανίδης. 

   Μαζί με τους μεγαλύτερους και πολλοί νέοι και παιδιά, πράγμα που προκαλεί εντύπωση. «Φροντίζουμε να μεταδίδουμε τα έθιμά μας στα παιδιά μας, μας είπαν. Να μάθουν να σέβονται τους νεκρούς της οικογένειάς τους, αλλά και τους μεγαλύτερους. Και μέχρι στιγμής νομίζουμε πως  τα καταφέρνουμε».