10 ΧΡΟΝΙΑ ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΒΑΛΑΣ

              10 ΧΡΟΝΙΑ ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΒΑΛΑΣ

   Στον 10^ο χρόνο παρουσίας του στα πολιτιστικά πράγματα της Καβάλας, βρίσκεται το Ναυτικό Μουσείο Καβάλας (ΝΜΚ) το οποίο με την ευκαιρία της ολοκλήρωσης του φετινού φωτογραφικού διαγωνισμού που ετοίμασε, θα προσπαθήσουμε να γνωρίσουμε καλύτερα.

 

 

Βασιζόμενοι στην τεράστια αυτή ναυτική ιστορία και παράδοση των 40 αιώνων της ύπαρξης της Καβάλας δίπλα στην θάλασσα, μια παρέα φίλων Καβαλιωτών ξεκίνησαν το 2004 μια προσπάθεια πραγματοποίησης ενός ονείρου, την ίδρυση ενός ναυτικού μουσείου. Οι ιδρυτές του ΝΜΚ με την ενέργεια αυτή ήθελαν να καλύψουν ένα σημαντικό πολιτιστικό κενό μάλλον ξεχασμένο, άγνωστο για ποιο λόγο από τους Καβαλιώτες. Η επιθυμία που τους διακατείχε ήταν το όραμα ενός θεσμού ικανού να συγκεντρώσει και να διαφυλάξει κειμήλια και ενθυμήματα από την ναυτική ιστορία την παράδοση και την ναυτοσύνη τη ς πόλης και κατ’ επέκταση στοιχεία που προσδιόρισαν την πορεία της εμπορικής ναυτιλίας πρώτη παγκοσμίως στις ημέρες μας. Ζήτησαν λοιπόν από τους Καβαλιώτες να τους παραχωρήσουν κάθε τι παλιό που είχε σχέση με την θάλασσα και το υγρό στοιχείο. Η ανταπόκριση του κόσμου ήταν άμεση και συγκινητική καθώς στο βιβλίο απογραφής έχουν συλλεχτεί πάνω από 800 αντικείμενα, χώρια οι δωρεές δυο παραδοσιακών σκαριών.

Φυσικά για την διαφύλαξη όλων αυτών των δωρεών αναγκάστηκαν και ζήτησαν από τον Ο.Λ.Κ. παραχώρηση ενός χώρου για την συλλογή, συντήρηση και διαφύλαξη όλων των αντικειμένων έδωσαν οι Καβαλιώτες. Πράγματι τους δόθηκε μια παλιά αποθήκη της Καβάλα OIL για προσωρινή φύλαξη, με προβλήματα όμως σε κάθε βροχή. Στις 22 Ιουνίου 2005 με απόφαση του Πρωτοδικείου Καβάλας αναγνωρίσθηκε η σύσταση του συλλόγου με την επωνυμία «Ναυτικό Μουσείο Καβάλας» και στις αρχαιρεσίες της 6 Ιουλίου 2005 εξελέγη το πρώτο Δ.Σ. το οποίο συστάθηκε σε σώμα στις 10 Ιουλίου 2005.

Σήμερα το διοικητικό συμβούλιο του Ναυτικού Μουσείου Καβάλας αποτελείται και πάλι από τον Χρήστο Τσανάκο, τον Αλέκο Ελευθερίου, τον Λευτέρη Παπαγιαννάκη, την Αλέκα Νικολαΐδου και τον Θεόδωρο Γιαννακούδη.

 

10 ΧΡΟΝΙΑ ΑΓΩΝΕΣ ΓΙΑ ΣΤΕΓΑΣΗ

Αμέσως ξεκίνησε ένας μαραθώνιος επαφών και αλληλογραφίας με όλους όσους έχουν σχέση με την Ναυτική Ιστορία της Καβάλας, πλοιοκτήτες, αλιείς, απόμαχους ναυτικούς κ.λ.π. για την συλλογή και συγκέντρωση υλικού και την ιστορική έρευνα γενικά. Παράλληλα ξεκίνησαν τις επαφές και τις πιέσεις προς τους φορείς της πόλης για την συνδρομή τους και την εξεύρεση κατάλληλου χώρου για την στέγαση του Ν.Μ.Κ. Στα τέλη Δεκεμβρίου του 2005 ο Ο.Λ.Κ. επι προεδρίας Ανδρέα Καραμπουρνιώτη με ομόφωνη απόφαση του Δ.Σ. παραχώρησε για 25 χρόνια το κτίριο του παλιού απεντομοτηρίου που βρίσκεται στο χώρο του κεντρικού λιμανιού.

 

Κι ενώ στις 25 Απριλίου 2006 υπογράφηκε επίσημα η σύμβαση της παραχώρησης του κτιρίου στο Ν.Μ.Κ. και εκπονήθηκαν δύο οικονομοτεχνικές μελέτες, ο Ο.Λ.Κ. με τη νέα του διοίκηση με πρόεδρο τον Πέτρο Παναγιώτου ακύρωσε την σύμβαση παραχώρησης του κτιρίου, διότι σύμφωνα με το σκεπτικό ο Οργανισμός είναι κερδοσκοπικού χαρακτήρα και ήθελε να χρησιμοποίηση το Απεντομωτήριο για κερδοσκοπικούς σκοπούς. Οι άνθρωποι του μουσείου σαν εναλλακτική λύση επισκεφθήκαν τον δήμαρχο Καβάλας και ζήτησαν τις αποθήκες που βρίσκονται στο Ναυπηγείο και ανήκουν στον δήμο, ώστε σε συνδυασμό με το παραδοσιακό καρνάγιο της Καβάλας να δημιουργηθεί το Ναυτικό Μουσείο. Ο δήμος δέχθηκε να παραχωρήσει τις αποθήκες όμως μέχρι σήμερα υπάρχουν κάποια τεχνικά, νομικά και γραφειοκρατικά  προβλήματα με το ιδιοκτησιακό καθεστώς και το Κτηματολόγιο.

 

Στις 25/1/2012 μετά από συνάντηση με τον τότε αντιδήμαρχο τεχνικών υπηρεσιών Θεόδωρο Μουριάδη αποφασίστηκε να δοθεί στο ΝΜΚ ένας ισόγειος χώρος στην μεγάλη Δημοτική Καπναποθήκη, για να οργανωθεί μια διαρκής έκθεση εκθεμάτων. Με την βοήθεια του μουσειολόγου Γιάννη Σηφακάκη και την διακοσμήτριας Άννα Καλαϊτζή, έγιναν οι απαραίτητοι σχεδιασμοί και από τις 4/9/2012 παραδοσιακά σκάφη, μαζί με πίνακες ζωγραφικής, παλιά έντυπα με θέμα την θάλασσα και τα πλοία,  παραδοσιακά εργαλεία καραβομαραγκών, ομοιώματα παραδοσιακών σκαριών, παλιά εξαρτήματα αλιείας, ναυτιλιακά έγγραφα και βιβλία, ναυτιλιακά όργανα και πολλά ακόμη εκθέματα, βρήκαν πλέον τις θέσεις τους όμορφα διακοσμημένες προσθήκες του ΝΜΚ στην Δημοτική Καπναποθήκη. Πρόκειται για έναν χώρο 180 τετ. μέτρων το οποίο μέχρι σήμερα έχουν επισκεφτεί χιλιάδες κόσμου.

10 ΧΡΟΝΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Το να αναφερθεί κανείς σε όλα όσα έγιναν από το ΝΜΚ σ’ αυτή την δεκαετία νομίζουμε θα είναι ουτοπικό, όμως ας σταθούμε περιγραφικά στα πιο σημαντικά. Διαγωνισμοί διηγήματος για μαθητές του Γυμνασίου και Λυκείου με θέμα την απεραντοσύνη της θάλασσας, συμμετοχές ύστερα από προσκλήσεις σε πανελλήνια συνέδρια των Ναυτικών Μουσείων σε όλη την Ελλάδα σαν πλήρες μέλος των Ναυτικών Μουσείων της Ελλάδος, έκθεση μοντελιστών με παραδοσιακά σκαριά, έκθεση σε συνεργασία με το ΥΕΝ με θέμα «Ναυτική παράδοση- Ταρσανάδες και  σκαριά», έκθεση στον εορτασμό της Ναυτικής εβδομάδας με θέματα δωρητών (μοντέλα πλοίων, Ναυτικά όργανα κ.λ.π. ) στο αμφιθέατρο της Νομαρχίας Καβάλας, εκθέσεις ναυτικών φωτογραφιών, πινάκων ζωγραφικής και μοντέλων  παραδοσιακών σκαριών που ανήκαν σε Καβαλιώτες και Θάσιους πλοιοκτήτες στην Θάσο.

 

Και φυσικά μια και μέχρι το 2012 δεν υπήρχε στέγη, αντί να πάνε τα παιδιά στο ΝΜΚ, πήγαινε εκείνο σ’ αυτά. Τα μέλη του Δ/Σ επισκέπτονταν συχνά σχολεία και μιλούσαν στα παιδιά για το δεσμό της Καβάλας με τη θάλασσα, παρουσιάζοντας  διάφορα ναυτικά όργανα και εξηγώντας τους την λειτουργία τους. Μια ακόμη σημαντική εκδήλωση ήταν η παρουσίαση του λογότυπου του ΝΜΚ, που θέλοντας να τονίσει την αξία των Βραχογραφημάτων της περιοχής μας, αποφάσισε να εντάξει ένα από αυτά, ίσως το μοναδικό στο είδος του, στο έμβλημά του.

 

Πρόκειται για ένα πλοιάριο που βρέθηκε στον λόφο πάνω από τον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων δίπλα στο κάστρο που υπάρχει στην κορυφή του. Σήμερα φυσικά τα παιδιά όλων των σχολείων επισκέπτονται συχνά το ΝΜΚ και ξεναγούνται σ’ αυτό, ενώ παράλληλα συμμετέχουν και σε άλλες δραστηριότητες όπως τα βιωματικά εργαστήρια. Τέλος αξίζει να σημειώσουμε ότι το Ναυτικό Μουσείο Καβάλας από το 2008 είναι πλήρες μέλος του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων ( ICOM ) .

 

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ

Θαλασσινό νερό, βυθός, πλεούμενα, ταρσανάδες, θαλάσσιοι ζωικοί και φυτικοί οργανισμοί, πλοία, σκαριά, όστρακα, ναυάγια, θαλάσσια επαγγέλματα και ότι άλλο σχετίζεται γενικά με το υγρό στοιχείο, την θάλασσα, ήταν το θέμα του 1^ου διαγωνισμού φωτογραφίας που οργάνωσε το ΝΜΚ υπό την αιγίδα της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας Ελλάδας (ΕΦΕΕ), γεγονός που συνεχίζει και φέτος με τον 2^ο διαγωνισμό.

 

Την περσινή χρονιά συμμετείχαν συνολικά 53 φωτογράφοι από όλη την Ελλάδα, οι οποίοι έχουν έστειλαν προς κρίση 334 φωτογραφίες, εκ των οποίων 193 έγχρωμες και 141 ασπρόμαυρες. Στις 8 Ιανουαρίου έγιναν οι επίσημες απονομές. Και την περασμένη Παρασκευή ολοκληρώθηκε ο 2^ος διαγωνισμός καλλιτεχνικής φωτογραφίας που διοργάνωσε το ΝΜΚ και πάλι σε συνεργασία με την ΕΦΕΕ, έναν μεγάλο φορέα που ανέλαβε το βάρος αυτής την μεγάλης εκδήλωσης. Κυριολεκτικά η καρδία της καλλιτεχνικής φωτογραφίας το τελευταίο τρίμηνο του 2014 χτυπάει στην Καβάλα μια και είναι ο μοναδικός πανελλήνιος διαγωνισμός αυτή την εποχή.

 

Οι συμμετοχές έφτασαν τις 55 από όλη την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό (Αγγλία), με συγκέντρωση άνω των 400 φωτογραφιών, νούμερο πολύ μεγάλο για επαρχιακή πόλη, αφού τόσες συγκεντρώνονται όταν κάνει διαγωνισμός η ΕΦΕΕ στην Αθήνα. Το επίπεδο είναι εξαιρετικά υψηλό και αυτή την στιγμή οι φωτογραφίες αυτές βρίσκονται στην διαδικασία της κρίσης από τον πρόεδρο της ΕΦΕΕ Σπύρο Ιατρόπουλο, το επίτιμο μέλος της ΕΦΕΕ Δημήτρη Σύλλη και τον πρόεδρο του Φωτογραφικού Ομίλου Δράμας Γιώργο Κασαπίδη. Τα αποτελέσματα αναμένονται σε 10 περίπου μέρες, ενώ οι απονομές των τίτλων θα γίνουν σε πανηγυρική εκδήλωση στις 13 Δεκεμβρίου σε συνεργασία με τον σύλλογο Παναγίας το Κάστρο στην Παλιά Μουσική. Τα μετάλλια είναι μοναδικά ανάγλυφα του θεού Απόλλωνα με βραβεύσεις στην Ευρώπη, ενώ θα γίνει και η παρουσίαση των φωτογραφιών ψηφιακά.

 

Τέλος το περασμένο Σαββάτο το βράδυ έγιναν οι βραβεύσεις σε μαθητές και μαθήτριες που συμμετείχαν στον Α’ Παγκαβαλιώτικο Μαθητικό Διαγωνισμό Καλλιτεχνικής Φωτογραφίας με θέμα την «Θάλασσα» που διοργάνωσε το ΝΜΚ, ενώ χθες Κυριακή το πρωί σχεδόν 60 νηπιαγωγοί παρακολούθησαν ένα σεμινάριο και ξεναγήθηκαν στο ναυτικό μουσείο.  

 

 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Τι καλύτερο για επίλογο να αφήσουμε να μιλήσουν τα ίδια τα παιδιά αλλά και τον κόσμο που επισκέφτηκαν το ΝΜΚ και έγραψαν τις εντυπώσεις τους στο βιβλίο επισκεπτών.

 «Η ιστορία της ναυτιλίας της πόλης μας. Χαρήκαμε πολύ και αισθανόμαστε περήφανοι για την ιστορία της ναυτικής Καβάλας». Δώρα.

 «Μια πόλη βουτηγμένη στην θάλασσα. Έλειπε αυτό που δημιουργήσατε. Σας ευχαριστούμε που κάνατε γνωστά όλα αυτά που έχουν σχέση με την θάλασσα». 14^ο δημοτικό σχολείο (Προφήτη Ηλία).

   «Μαθαίνω πάρα πολλά και συνεργάζομαι με το νου. Είναι μια φανταστική έκθεση. Ελπίζω να ξανάρθω». Δημήτρης 10^ο δημοτικό σχολείο.

   «Ένα καράβι παλιό σαπιοκάραβο, με κάτι ναύτες τρελούς πειρατές σαλπάρει… υπάρχουν θέσεις αν θέλεις κενές. Συγχαρητήρια». Γεσθημανή.

   Σας ευχαριστούμε για το ταξίδι σε άλλους καιρούς και χρόνους. Πολύτιμες οι πληροφορίες που μας δώσατε καπετάνιε. Καλό ταξίδι. Συγχαρητήρια». Ε’ τάξη 5^ου δημοτικού σχολείου Καβάλας.

   «Ήταν πολύ ωραία η ξενάγηση. Μου άρεσε πολύ. Κύριε καπετάνιε θα εξερευνήσω τον κόσμο». Λεωνίδας.

ΜΑΚΗΣ ΛΙΟΛΙΟΣ